Eusebios van Samosate

Eusebios was een befaamd bestrijder van de ketterijen en het ongeloof. Wanneer de troon in Antiochië vacant werd, werd Meletios tot patriarch verkozen op aandringen van Eusebios. Meletios was een vuurtoren voor de Kerk en werd na zijn dood door Joannes Chrysostomos overvloedig geprezen. De Arianen verbanden Meletios echter vrij snel uit Antiochië. Wanneer Constantijn’s kwaadaardige zoon Constantios stierf, werd een nog verderfelijker opvolger gekroond, nl. Julianos de Afvallige. Toen deze keizer de Christenen vervolgde, trok Eusebios zijn priesterkledij uit en trok een soldatenplunje aan, zodat hij, als soldaat vermomd, de vervolgde Christenen in Syrië, Fenicië en Palestina kon bemoedigen door het Orthodoxe Geloof te bekrachtigen en er de noodzakelijke priesters en diakens te wijden, op enkele plaatsen zelfs bisschoppen. Toen Julianos tumultueus het leven liet, liet Eusebios Meletios een Concilie samenroepen te Antiochië in het jaar 361. Op dit Concilie, waarop zevenentwintig hiërarchen aanwezig waren, werd de dwaalleer van Arios nogmaals veroordeeld en het Orthodoxe Geloof op dezelfde manier verkondigd als tijdens het Eerste Oecumenische Concilie van Nicea (325). Samen met Meletios en Eusebios, liet ook Pelagios van Laodicea, een bekende asceet, een grootse indruk na op het Concilie van Antiochië, dat gehouden werd tijdens de regering van de vrome Keizer Jovianos. Helaas, Keizer Jovianos stierf vrij vroeg en hij werd opgevolgd door de verderfelijke Valens, die meteen de vervolging van Christenen hernam. Meletios werd verbannen naar Armenië, Eusebios naar Thracië en Pelagios naar Arabië. Na Valens werd Gratianos tot keizer gekroond. Hij schonk de Kerk terug haar vrijheid en riep de verbannen hiërarchen terug naar hun vroegere zetels. Meletios keerde terug naar Antiochië, Eusebios naar Samosate en Pelagios naar Laodicea. In die dagen waren menig diocees en parochie verweesd achtergebleven, zodat Eusebios zich onverminderd haastte het volk priesters te schenken. Toen hij het dorp Doliche bereikte, waar hij de pas verkozen bisschop Marinos wou kronen en ook de dwaalleer van Arios wou verwerpen, gooide een fanatieke aanhanger van Arios een keramiektegel naar Eusebios’ hoofd en verwondde hem dodelijk. Zo nam deze grote ijveraar van de Orthodoxie in het jaar 379 zijn intrek in het Gezegende Paradijs.

Kondakion t.4

Vroom hebt gij als bisschop geleefd * en de weg naar het martelaarschap betreden. * De afgodenoffers hebt gij uitgedoofd, Heilige Bisschop Eusebios. * Gij vindt gehoor bij Christus God. * Bid daarom tot Hem ** dat onze zielen worden verlost.