Panteleimon van Nicomedië

Pantaleon, zijn naam betekent ‘helemaal leeuw’, werd geboren in Nicomedië. Zijn vader, Eustorgius, was een invloedrijke ongelovige. Zijn moeder, Eubola (zie: 30 maart), was een Christen, die haar zoon wou opvoeden in het Christelijke Geloof. Zij stierf evenwel, toen haar zoon nog een kind was. Pantaleon studeerde op aanraden van zijn vader geneeskunde bij de vermaarde geneesheer Eufrosynus en trok ook de aandacht van Keizer Maximianus, die hem als keizerlijke arts wou laten opnemen in zijn hofhouding, zodra hij zijn studie geneeskunde had beëindigd.
In die tijd leerde Pantaleon de priester Hermolaus (zie: 26 juli) kennen, bij wie hij dagelijks op bezoek ging en door wie hij het Ware Geloof ontdekte. Toen hij op straat een dood kind vond, dat door een gifslang was gebeten, bad hij tot Christus het kind weer tot leven te wekken en de slang te vernietigen. Zo zijn gebed zou worden verhoord, beloofde hij Christen te worden door zich te laten dopen. Meteen ontwaakte het kind en stond het op, terwijl de slang stierf. Korte tijd later werd hij door Hermolaus gedoopt, die hem de naam Panteleimon gaf, wat ‘al-barmhartige’ betekent. Panteleimon vertelde zijn vader over zijn bekering en genas, in zijn aanwezigheid, een blinde. Door dit wonder kwam ook Eustorgius tot het Geloof.
Toen zijn vader gestorven was, wijdde Panteleimon zijn leven aan het kosteloos bijstaan van de zieken, de behoeftigen en de noodlijdenden. Hierdoor verspreidde zijn naam zich snel over de stad en de streek, zeer tot ongenoegen van de geneesheren, die hun patiënten verloren. Uit wraak vertelden zij de keizer dat Panteleimon, als Christen, ook de vervolgde en gevangen Christenen hulp verleende. Keizer Maximianus ontbood Panteleimon en vroeg hem de aanklacht te weerleggen door te offeren aan de afgoden. Panteleimon stelde echter voor een zieke bij de Keizer te brengen, voor wie de geneesheren alle hoop hadden opgegeven. Er werd een lame binnengedragen. Afgodenpriesters baden tevergeefs om genezing, terwijl Panteleimon door het aanroepen van de naam van Jezus Christus de lamme in een oogwenk genas. De ziedende Maximianus liet de genezen lamme meteen terechtstellen en gaf Panteleimon over om op gruwelijke wijze gemarteld te worden. De Heer verscheen hem om hem te bemoedigen en te sterken. Panteleimon werd aan een boom gehangen, terwijl men zijn lichaam met ijzeren haken bewerkte. Hij werd met vuur verbrand, wierpen hem in een vat kokend pek en gooiden hem, met een steen om de hals, in zee. Geen enkele marteling scheen hem te deren, hij bleef ongewond en hij ging door met het verwerpen van de Keizer.
Toen de drie priesters Hermolaus, Hermippus en Hermocrates terechtgesteld en onthoofd werden, werd ook Panteleimon op keizerlijk bevel terechtgesteld: hij werd naar de arena gebracht om er door wilde beesten te worden verscheurd. De dieren echter likten de voeten van Panteleimon en deden verder niets. Het publiek schreeuwde luid: “Groot is de God van de Christenen!” Hierop gaf de Keizer het bevel Panteleimon te onthoofden en iedereen die Christus verheerlijkte, te onthoofden. Panteleimon werd aan een olijfboom gebonden en toen een soldaat hem wilde onthoofden, werd zijn zwaard zacht als was. Panteleimon voltooide zijn gebed, terwijl een Hemelse Stem werd gehoord, die Panteleimon uitnodigde het Hemelse Koninkrijk binnen te gaan. Hierop vielen de soldaten op hun knieën en smeekten de gemartelde om genade. Zij weigerden de executie te voltrekken, maar Panteleimon vroeg hen het bevel op te volgen en te gehoorzamenaan de wil van hun overste, vermits ze ànders geen deel konden hebben aan het met hem samenleven in het Toekomstige Leven. In tranen namen ze afscheid van de martelaar en onthoofden hem. De olijfboom, waarbij de executie zich voltrok, droeg ogenblikkelijk en overvloedig vrucht en velen kwamen tot geloof. Toen zijn dode lichaam in een vuur werd gegooid, bleef het ongedeerd en werd het door Christenen begraven. Naderhand raakten zijn relieken over de wereld verspreid. Zijn hoofd rust in het Panteleimon Klooster op de Athos.
Panteleimon wordt aanroepen bij de Ziekenzalving, de Waterwijding en in het Gebed der Zieken.

Troparion t.3

Heilige Martelaar en Arts Panteleimon, * bid tot de Barmahartige God, * opdat Hij vergeving van zonden ** moge schenken aan onze zielen.

Kondakion t.5

Gij hebt de Albarmhartige nagevolgd * en van Hem de gave der genezingen ontvangen, * Veellijdende Martelaar van Christus God. * Genees onze kwalen door uw gebeden * en help ons strijden tegen wat ons steeds weer tot zonde brengt. ** Leer ons altijd te roepen: “Red ons, Heer.”