Hervé van Bretagne

(Fragment uit een homilie van Vader Thomas – 17 juni 2007)

“Vandaag vieren we een heilige, die het uiterlijke oog mist. De Heilige Hervé kende een zeer bewogen leven, zijn biografie had een bestseller kunnen zijn. Hij wordt blind geboren, maar blijkt ook nog ziek te zijn: hij weent immers dag en nacht. Ouders weten uit ervaring hoe zenuwslopend wenende kinderen kunnen zijn. De kleine Hervé kon enkel getroost worden door het zingen van zijn moeder. Nu staan Kelten wel bekend als muziekkenners en poëzieliefhebbers, maar het hoeft geen betoog dat deze moeder het ook moe werd voortdurend liederen voor haar kind te moeten zingen.

Op 7-jarige leeftijd beleeft Hervé de dood van zijn vader. Zijn moeder blijft met hem alleen op de wereld achter. Ze hebben enkel nog een oom, maar die is een monnik-kluizenaar in een klooster. De blinde jongen trekt blootsvoets en bedelend de straten van alle omringende dorpen door om in het onderhoud van zijn moeder en zichzelf te voorzien. Schoenen heeft hij niet, warme kledij evenmin.

Op 14-jarige leeftijd trekt hij, met toestemming van zijn moeder, naar het klooster van zijn oom: hij wil ook monnik worden. Vreemd toch, hoe een blinde jongen, die ziek was en zijn vader op jonge leeftijd verloor, die bedelend brood moet verzamelen voor zichzelf en zijn moeder, toch ervoor kiest God te dienen? Hij kiest er niet voor zijn vuist tegen de hemel op te heffen, om God en het heelal te vervloeken. Integendeel, hij wil uit dankbaarheid zijn leven toewijden aan zijn Schepper.

Allicht kent u de strenge leefwijze van de Keltische monniken, in het bijzonder van de kluizenaar. Het monniksleven zal de opgroeiende jongen niet makkelijk gevallen zijn: het was immers de regel tijdens de nacht het gehele psalterium twee- , maar liever driemaal te lezen. Er zijn 150 psalmen en psalm 118 bijvoorbeeld is zo lang, dat deze tekst alleen al bij velen de slaap opwekt. Wie toch door slaap werd overmand, ging vrijwillig in het ijskoude water staan om toch niet in te slapen. De voeding was uiterst sober en schaars, de vastenregel erg streng. En toch ontwikkelt deze opgroeiende jongeman een enthousiasme en een vreugde, die anderen hem benijden. Hervé wordt bekend als de roemrijke lofzanger van Gods heerlijkheid, die zijn dankbaarheid uitzingt in elke hymne. Later trekt hij zich uit het klooster terug om in een kluizenaarscel te gaan leven, waarrond hij een groententuintje aanlegt om in zijn voedsel te voorzien. Een ezel was hem daarbij tot hulp. Het zou best een idyllisch plaatje kunnen zijn, maar op een nacht besluipt een hongerige wolf het arme dier en eet het bijna helemaal op. Hervé, de blinde kluizenaar, verliest meteen niet alleen zijn hulp bij het ploegen, maar ook zijn gezel en zijn uiterlijke ogen. Vanuit zijn cel roept hij de verzadigde wolf binnen, die, als een makke hond en met de staart tussen de poten, de monnik gehoorzaamt. Hij krijgt de taak het werk van de ezel over te nemen en deze opdracht heeft de wolf altijd plichtsbewust uitgevoerd. Meer zelfs: toen Hervé zijn tochten aanvatte om het Woord Gods te verkondigen in de dorpen en steden van Bretagne, was de wolf zijn trouwe en geliefde metgezel. Aanvankelijk tot grote angst van de toehoorders, later tot grote verwondering en vreugde. Vermits Hervé geen klok bij zich droeg om de mensen samen te roepen, liet hij de wolf luid huilen. Verbaasd verlieten de mensen hun huizen om te kijken wat er aan de hand was en kon Hervé van deze gelegenheid gebruik maken zijn prediking te beginnen. Zijn heiligheid raakte alom bekend en geprezen, want hij troostte vele mensen in hun verdriet en werkte vele wonderen. Hij werd op die wijze abt van twee kloosters…

Mijn vraag aan u allen is dan: “Wie is nu de blinde, de monnik-kluizenaar of wij? Hij zag met zijn gesloten ogen dingen uit het Paradijs. Wij zien met open ogen dingen uit de hel. Laat zijn feestdag vandaag een oproep zijn om in ons innerlijk leven een ommekeer te bewerkstelligen. Laten wij er de diepe duisternis verjagen en laten wij ons oog zuiver maken en houden. Het is immers de poort naar onze ziel en deze ingang moeten wij bewaken. We moeten de poort sluiten voor wat slecht is en openen voor wat goed is.”

Troparion t.6

Als navolger van David * hebt gij de lof van God gezongen * en gij deelde aan wie naar u luisterden, * uw bezieling en uw vurigheid mee. * Een wolf trok uw ploeg, * de monniken kozen u tot hun abt. * Daarom viert heel de schepping * en de vergadering van de gelovigen uw feest, Heilige Hervé, * en zij bezingen u ** als de zanger van het Woord, onze Hemelse Verlosser.

Kondakion t.1

Laat ons * de heilige zanger van Christus bezingen, * de geïnspireerde bard van de Verlosser, * de blinde abt, * die hemelse dingen mocht aanschouwen, * de kluizenaar die een zwervende wonderdoener werd, * de abt * van twee kloosters. * Laat ons tot hem roepen: * “Heilige Hervé, * bescherm allen die Christus aanbidden. * Beschut allen die Christus liefhebben, ** gij, die door de Heer in de Hemel verheerlijkt zijt.”