Columba van Iona

Hij wordt ook ‘Colomkille’ genoemd, omdat hij vele cellen heeft gesticht. Hij was abt, bisschop en missionaris en leefde van 521 tot 597.

Was Benedictus van Nursia bepalend voor het monastieke leven op het Europese vasteland, dan was Columba, een tijdsgenoot, dat voor het monnikenwezen op de Britse eilanden. Vóór zijn geboorte in 521 , zag zijn moeder, van koninklijke bloede, in een droom hoe een engel haar een sluier bracht, overdekt met bloemen van wonderlijke pracht en verscheidenheid. Deze sluier werd door de wind opgenomen en vloog over de vlakten en heuvels, wouden en velden van het gehele land. Het was een voorteken van de toekomstige grootheid van het nog ongeboren kind, dat voor het priesterschap was voorbestemd. Hij studeerde aan de belangrijkste kloosterscholen, de universiteiten van die tijd, waar hij uitblonk door aandacht en inzet. Op 25-jarige leeftijd werd hij priester gewijd, waarna hij, voor zowat 15 jaar, door Ierland, waar hij predikend rondging en vele kloosters stichtte. Het klooster van Derry genoot zijn voorkeur: hij verbleef er het liefst. Het lag midden in een uitgestrekt woud. Enkel omgewaaide bomen mochten voor het vuur worden gebruikt, bomen vellen was uit den boze. Dagelijks kwamen zowat 100 behoeftigen naar het klooster om voedsel te ontvangen: zij kregen voorrang op de monniken.

Zijn voorliefde voor mooie manuscripten uitte zich in het zelf kopiëren van boeken, ruim 300 exemplaren staan op zijn naam. Deze passie, in het bijzonder het ongevraagd kopiëren van een psalmboek, bracht hem in onmin bij zijn vroegere leraar Finnian, waardoor hij uitweek naar zijn verwanten in Noord-Ierland. Van daaruit begon zijn missiewerk in ballingschap. In 563 week hij, met twaalf metgezellen, uit naar Iona, een troosteloos eiland, dat door Columba’s persoonlijkheid uitgroeide tot een geestelijk centrum voor de Britse eilanden, en voor Schotland in het bijzonder. Hij bekeerde er vele Picten, die hem hielpen bij het bouwen van 90 kerken en 300 kloosters, waar een regel werd gevolgd, die vooral gebaseerd was op de levens van de Egyptische Kerkvaders. In het jaar 597 ontsliep hij vredig in de Heer, terwijl hij, ondersteund door zijn celmonnik, de broeders zegende, die om middernacht de Metten baden in de kerk.

Troparion t.5

Gij waart werkelijk door de Heilige Geest bezield * en door het goddelijk vuur bezield, hebt gij het Evangelie van onze verlossing verspreid, * Roemrijke Vader Columba. * Door rouwmoedigheid en vrijwillige ballingschap * hebt gij uw ziel geheiligd. * Christus, onze God, heeft u daarom opgericht als een vuurtoren van het ware geloof * en u aangesteld tot Apostel der heidenen * en tot Gids voor de monniken op de weg van het heil. * Smeek nu tot de Koning van de Hemelse Stad ** dat onze zielen worden gered.

Kondakion t.5

De heilige abt van Iona, * de roemrijke Columba, * de duif van de vrede, * die met de engelen sprak, * zong zonder ophouden in zijn binnenste * het hooglied van vertrouwen tot U, o Christus, onze Meester en God: * “Alleen, met niemand anders dan Gij, mijn God, * ga ik langs de weg van dit leven. * Wat zou ik nodig hebben? * Wat zou ik vrezen, als Gij nabij zijt, * O Koning van de dag en van de nacht? * Ik ben veiliger in Uw Hand ** dan met een heel leger dat mij omringt.”